Tijdens de Corona-crisis schrijven de ambassadeurs van Gelderland Herdenkt uit persoonlijk oogpunt over hoe zij deze vreemde tijd meemaken. Dit doen zij door een digitaal dagboek bij te houden op de website van Gelderland Herdenkt. Hier lees je het dagboek van Maud met haar verhalen, ervaringen en perspectieven.

“Opa, de coronacrisis en de oorlog”

Opa

6 maart 2020 |  “Hoe is de situatie in de wereld?” tettert mijn opa in mijn oor. Die vraag stelt hij me altijd wanneer we elkaar zien. We hebben nou eenmaal allebei een voorliefde voor geschiedenis en daarmee voor maatschappelijke ontwikkelingen. Ik wil antwoord geven, maar hij is me al voor met een tweede vraag: “Hebben jullie het nou veel over die kleine beestjes?”

Hoewel mijn opa blind en bijna doof is, houdt hij het liefst alles om zich heen goed in de gaten. Hij wil grip houden op wat er in de wereld gebeurt. Zijn slechtzienden-radiootje helpt hem daarbij, zo goed en zo kwaad als hij daarmee om kan gaan. Maar veel liever nog praat hij met zijn kinderen en kleinkinderen. Die vertellen hem wat er zich buiten allemaal afspeelt, de echte verhalen, het echte leven dat je via de radio niet meekrijgt.

Mijn opa heeft een berg aan levenservaring. Na de dood van zijn veel te vroeg gestorven vrouw voedde hij in zijn eentje vier jonge kinderen op. Ondertussen verdiende hij de kost met zijn drukke baan als hoogleraar Scheikunde aan de Radboud Universiteit. Daarnaast was hij bestuurslid van de vereniging van basisscholen in de Nijmeegse wijken Hazenkamp en Willemskwartier, en bestuurslid van het Gelders Orkest. Voor dat maatschappelijk werk in combinatie met zijn baan werd hij zelfs benoemd tot Ridder in de Orde van de Nederlandse Leeuw. Als tiener maakte hij bovendien de Tweede Wereldoorlog heel bewust mee. Het moge duidelijk zijn dat hij in zijn leven al voor hete vuren gestaan heeft.

De coronacrisis

Kleine beestjes noemt mijn opa het, maar hij bedoelt natuurlijk het coronavirus. “Hebben jullie het daar nou veel over?” Ja, vertel ik, daar hebben we het veel over ja. Het is dan halverwege maart en samen met het virus dringen de gruwelijke verhalen vanaf de andere kant van de wereld steeds verder de samenleving binnen. “Zijn de supermarkten nog wel open?” vraagt hij bezorgd. Ik leg uit dat die nog open zijn, zelfs in Italië. “Ja, maar voor hoe lang nog! Dat is de vraag!” praat opa door mijn uitleg heen. Hij zegt verder niks, maar ik hoor hem aan de oorlog denken.

De oorlog

23 maart 2020 |  “Hoe is de situatie in de wereld?” tettert mijn opa aan de andere kant van de lijn. Sinds een paar weken woont opa niet meer zelfstandig, maar in een verzorgingshuis. We mogen hem door het virus niet meer bezoeken. Ik wil antwoord geven, maar hij is me zoals gewoonlijk al voor met een tweede vraag: “Zijn de universiteiten nog wel open?”. Ik vertel hem dat ik niet meer naar de universiteit mag, dat er geen colleges meer zijn en dat de studiezalen gesloten zijn. “De Radboud is dicht?!” roept hij verschrikt terug in de hoorn. “De enige periode in mijn leven dat de universiteiten gesloten waren, was tijdens de oorlog!” De Tweede Wereldoorlog en de universiteit: twee van de meest belangrijke thema’s in opa’s leven. Zijn referentiekader. “Het is afwachten tot de hele boel hier ook op zijn gat valt!” roept mijn opa nog door de hoorn. Ik probeer hem gerust te stellen. Zo erg als in de oorlog is het niet, opa.

De oorlog. Al maanden ben ik als student geschiedenis en erfgoedvrijwilliger bezig met de activiteiten van 75 jaar bevrijding. En nu lijkt het wel alsof Moeder Natuur ons in een soort mini-simulatie van het dagelijks leven tijdens de Duitse bezetting heeft gesmeten. Natuurlijk zijn WO2 en de coronacrisis op de meeste vlakken totaal onvergelijkbaar. Maar voor veel van de bizarre toestanden die we nu meemaken geldt: de laatste keer dat we dit meemaakten was 75 jaar geleden, tijdens de oorlog. Alle scholen dicht. Universiteiten dicht. Sportclubs, horeca, musea dicht. Binnen blijven. Onzekerheid. Stress. Sterfte. Met het hele huis verwachtingsvol luisteren naar de nieuwste toespraak van de minister-president. De activiteiten van 75 jaar bevrijding zijn allemaal afgelast. Maar ik herdenk de oorlog nu misschien wel meer dan ik zonder de corona-crisis had gedaan.

Opa, de coronacrisis en de oorlog.

25 maart 2020 | Inmiddels is het coronavirus opgedoken op de afdeling waar opa ligt, zowel bij medebewoners als bij medewerkers. Mijn opa is 91 jaar. Als hij het virus krijgt is het einde oefening, zo zegt hij zelf ook. Ik stel me voor hoe het verplegend personeel iedere dag oorlog voert, met corona als meedogenloze tegenstander. Ondertussen houden wij als familie ons hart vast. Ik denk dat opa net als ik veel aan de oorlog denkt.

30 maart 2020 | Ik bel opa op, maar hij vraagt me niet naar de wereld. Hij is kort van stof, klink chagrijnig en ongelukkig. Nu er niemand meer bij hem op bezoek komt en ook contact met medewerkers zo veel mogelijk wordt beperkt, is hij druk met zijn eigen oorlog. Die tegen de eenzaamheid.

Geschreven door:

Maud Ramakers

Ambassadeur van de Vrijheid – Gelderland Herdenkt

De digitale dagboeken van de ambassadeurs van Gelderland Herdenkt bevatten persoonlijke perspectieven en/of  meningen. De ambassadeurs zijn persoonlijk verantwoordelijk voor de meningen en standpunten die zij delen en maken in hun teksten.