Precies 75 jaar geleden lag Gelderland van 17 september 1944 tot en met 5 mei 1945 in de frontlinie tijdens de Tweede Wereldoorlog in Nederland. Met een programma boordevol tentoonstellingen, shows en luchtlandingen, bevrijdingsfestivals, herdenkingen en andere evenementen staan we stil bij de oorlog en vieren we in Gelderland dat we samen 75 jaar in vrijheid leven.
Beleef Gelderland Herdenkt met deze evenementen
1 mrt
Lezing van Bert Wallet over de geschiedenis van de joden in het naoorlogse Nederland
Bart Wallet is historicus aan de afdeling Geschiedenis van de Vrije Universiteit Amsterdam en aan de afdeling Hebreeuwse en Joodse Studies van de Universiteit van Amsterdam Zijn specialisatie is de joodse geschiedenis, met name de vroegmoderne en moderne Nederlandse joden.
1 mrt
Historisch Cafe van Lin 1944
In Café van Lin 1944 is er gelegenheid om weer even te zien en te voelen hoe een café uit 1944 er uitgezien heeft. Welke verhalen zich daar afspeelde.
19 feb - 1 mrt
2 mini-exposities ‘De stad van boven” en “Nijmegen toen en nu”
2 mini-exposities over de Tweede Wereldoorlog, de gevolgen en het heden.
1 mrt
You’re in the army now! Tribute to Donald Byrd
De concertserie ‘You’re in the Army Now’ zet legendarische jazzmuzikanten die in het Amerikaanse leger dienden, tijdens de Tweede Wereldoorlog, in de spotlights. Een onderbelichte connectie, want voor veel jazzmusici waren de ‘army bands’ niet alleen een leerschool.
1 mrt
Welch ein Leben!
Ein musikalisches Portrait über Martin Niemöller, KZ-Häftling und Kirchenpräsident Martin Niemöller (1892 – 1984) war ein Mensch mit vielen kantigen Facetten. Im ersten Weltkrieg wird er von Kaiser Wilhelm gelobt, weil er als U-Boot-Kommandant so viele feindliche Schiffe versenkt. In der Bunde...
2 mrt
Lezing Jan Terlouw
Jan Terlouw kent een rijke loopbaan onder meer als voormalig Tweede kamer lid, minister van economische zaken in het kabinet van Agt en commissaris van de Koningin in Gelderland. Verder kennen wij Jan Terlouw als boekenschrijver. Zijn bekendste boek is “Oorlogswinter”.
5 mrt
WO2-café Ede
Op donderdag 5 maart vindt het eerste WO2-café plaats. Tijdens deze tour langs zeventien Gelderse bibliotheken is iedereen die een oorlogs- of bevrijdingsverhaal wil delen van harte welkom! Ook foto’s, voorwerpen en documenten over de oorlog en de bevrijding kunt u meenemen naar deze bijeenkomsten.
5 mrt
Film ‘Krieg am Niederrhein’
Vertoning Duitstalige film 'Krieg am Niederrhein' over het zinderende Rijnlandoffensief in februari 1945.
5 mrt
Filmvertoning Oorlogswinter
Bekijk de film Oorlogswinter op groot doek bij MFC De Brinkhof in Wezep.
5 mrt
Lezing Jan Brokken
Schrijver Jan Brokken verzorgt op uitnodiging van de Vrienden van Museum Sjoel Elburg een lezing met als thema "Het maken van de juiste keuzes op het juiste moment". Dit naar aanleiding van zijn boek "De rechtvaardigen" over de Nederlandse consul Jan Zwartendijk.
5 mrt
Finale ‘Song For Freedom’ Bevrijdingsfestival Gelderland
De winnaar mag zichzelf de eerste Gelderse Ambassadeur van de Vrijheid noemen en krijgt daarmee een optreden op het Sena Performers Stage Wageningen van Bevrijdingsfestival Gelderland in Wageningen en een tour langs andere festivals in Gelderland die dag.
6 mrt
Herdenkingsmoment door Harmonieorkest Prinses Juliana Beekbergen
Dit concert door Harmonieorkest Prinses Juliana Beekbergen is een Herdenkingsmoment in aanloop naar het vieren van 75 jaar Bevrijding. Het orkest bestaat uit 38 leden en staat onder leiding van dirigent Marten van der Wal. Centraal staat het speciaal gecomponeerde muziekwerk “The Story of Anne F...
6 mrt
Toneelgroep Het Gebeuren speelt “Vrijheid zit vast van binnen” van Mirjam Bosveld
Avondvullend toneelstuk met als thema: Wat betekent vrij zijn voor wie anno nu onder druk staat, en wat heeft dat te maken met vrij zijn anno toen? Daarover gaat het stuk dat wordt geschreven door Mirjam Bosveld en gespeeld door toneelgroep Het Gebeuren uit Hoevelaken.
7 mrt
Herdenking bij Woeste Hoeve in Beekbergen
Op zaterdag 7 maart 2020 is de jaarlijkse herdenking bij het monument van De Woeste Hoeve. Naar aanleiding van een aanslag op de hoogste politie- en SS-chef in Nederland, Hans Albin Rauter, nabij de herberg De Woeste Hoeve bij Hoenderloo, 117 mensen gefusilleerd als represaillemaatregel.
7 mrt
Filmvertoning Oorlogswinter
Bekijk de film Oorlogswinter op groot doek bij Landal Landgoed 't Loo.
7 mrt
Toneelgroep Het Gebeuren speelt “Vrijheid zit vast van binnen” van Mirjam Bosveld MATINEE
Avondvullend toneelstuk met als thema: Wat betekent vrij zijn voor wie anno nu onder druk staat, en wat heeft dat te maken met vrij zijn anno toen? Daarover gaat het stuk dat wordt geschreven door Mirjam Bosveld en gespeeld door toneelgroep Het Gebeuren uit Hoevelaken
Gelderland Herdenkt - 75 jaar vrijheid
Tijdlijn van Gelderland
28 augustus 1939
Afkondiging van de algemene mobilisatie
De Afkondiging van de algemene mobilisatie vond plaats op 28 augustus 1939. Ter versterking van de Hollandsche Waterlinie werden honderden soldaten gelegerd bij onder andere het fort in het Gelderse Asperen. Een deel van de soldaten sliep in het fort, de rest sliep in gebouwen in het dorp of bij burgers thuis via inkwartiering.
10 mei 1940
Duitse inval in Gelderland
De Duitse inval in Gelderland richtte zich vooral op de Nederlandse verdediging bij de Grebbelinie. Ook de strijd om de IJssel, de oversteek bij fort Westervoort en de strijd bij de Brug bij Heumen waren cruciaal.
10 mei 1940
Slag om de Grebbeberg
De Slag om de Grebbeberg vond plaats tijdens de Duitse inval tussen 11 en 13 mei 1940. Het Nederlandse leger hield drie dagen stand, totdat het op 13 mei terugtrok naar de Nieuwe Hollandse Waterlinie.
10 mei 1940
In brand steken van Niftrik
Het Nederlandse leger stak op 10 mei 1940 alle boven de dijk gelegen huizen van het dorp Niftrik in brand, om zo te voorkomen dat de oprukkende Duitse troepen vanaf deze huizen de Nederlandse linies bij Ravenstein zouden beschieten. Een derde van het dorp is hierbij in vlammen opgegaan. Tachtig mensen verloren huis en haard.
1 juni 1940
Oprichting van verzetsgroep Oranjewacht
De Oprichting van verzetsgroep Oranjewacht vond plaats omstreeks juni 1940. Piet Hoefsloot richtte de groep op in Arnhem. In augustus 1940 ging de groep samen met de groep rond Dirk Willem Folmer. Het netwerk vond contacten in heel Nederland, met name in Amersfoort, Amsterdam, Arnhem, Bilthoven, Leeuwarden, Nijmegen, Utrecht, Zeist en Zwolle. De beoogde landelijk leider was reservemajoor Willem den Boer. Voor het merendeel hadden de Oranjewachters een militaire of paramilitaire achtergrond.
9 juni 1940
Terugkeer van Nederlandse krijgsgevangenen
De Terugkeer van Nederlandse krijgsgevangenen vond plaats vanaf 9 juni 1940. Onder meer via het grensstation Zevenaar kwamen de krijgsgevangenen vanuit Duitsland per trein aan.
22 juni 1940
Hagespraak der bevrijding
De Hagespraak der bevrijding vond plaats op 22 juni 1940 in Lunteren. Hagespraken waren de massabijeekomsten die de NSB voor zijn leden organiseerde in Lunteren. Het was de laatste Hagespraak voordat massa-bijeenkomsten vanuit politieke partijen door de Duitse bezetter werden verboden.
15 augustus 1940
Noodvierdaagse
De Noodvierdaagse vond plaats in augustus 1940. In verband met de Duitse inval ging de Vierdaagse in juli van dat jaar niet door. Op de eerste drie dagen liepen gemiddeld zo’n 1200 deelnemers mee, en op de slotdag 2000.
26 november 1940
Schoolprotesten in Doetinchem
De Schoolprotesten in Doetinchem vonden plaats na het ontslag van Joodse ambtenaren op 21 november 1940. Na de Ariërverklaring werden alle Joodse ambtenaren, waaronder leraren, eerst geschorst en vervolgens ontslagen. Op het Lyceum in Doetinchem protesteerden leerlingen op 26 november 1940 tegen het ontslag van twee Joodse leraren en de Ariërverklaring in het algemeen.
1 mei 1941
Opening van SS-Schule Avegoor
De Opening van SS-Schule Avegoor vond plaats op 1 mei 1941. Het landgoed Avegoor werd gebruikt als opleidingskamp voor de Nederlandse SS. Van 3 september tot eind november 1942 werden er Joodse dwangarbeiders tewerkgesteld (Werkkamp Palästina). Na de slag om Arnhem werd het eerst een noodhospitaal en van 1945 tot 1949 een Bewarings- en interneringkamp.
Operatie Market Garden
Een brug te ver
Het oorlogsjaar 1944: de oorlogsmachine draait op volle sterkte. Tijdens Operatie Market Garden landen tienduizenden geallieerde paratroopers in bezet gebied en een grondleger rukt op vanaf de Belgische grens. De opmars naar het Duitse Ruhrgebied…
De mooiste routes
41,6 km
Water als Wapen – Driel
Twee fietsroutes langs sporen uit het verledenIn oktober 1944 worden door de Duitse troepen plannen bedacht om een groot deel van het Nederlands-Duitse grensgebied onderwater te zetten om een geallieerde aanval af te wenden. In…
50,6 km
Water als Wapen – Rindern
Twee fietsroutes langs sporen uit het verledenIn oktober 1944 worden door de Duitse troepen plannen bedacht om een groot deel van het Nederlands-Duitse grensgebied onderwater te zetten om een geallieerde aanval af te wenden. In…
49,9 km
WOII Airborne Route
Operatie Market Garden was bedoeld om een versneld einde te maken aan de Tweede Wereldoorlog. De regio Arnhem en het Rijk van Nijmegen speelden daarin een belangrijke rol. Op 17 september begon daar “De slag…
52,0 km
De goed verborgen route
Fiets over zandverstuiving Beekhuizerzand, door bos en heide richting Vierhouten. Onderweg kom je langs ‘Het Verscholen Dorp’ uit de Tweede Wereldoorlog en kun je de herbouwde hutten bekijken. Het Verscholen Dorp was een schuilplaats voor…
71,1 km
De bevochten Veluwe
Na 5 jaar bezetting werd in 1945 Nederland bevrijd. Ook op de Veluwe heeft zich in deze tijd veel afgespeeld. In deze route fiets je langs verschillende historische locaties die centraal stonden bij de bevrijding…
Liberation Route Arnhem
In het gebied Arnhem-Wageningen is hard gevochten tijdens de Tweede Wereldoorlog. De mislukte geallieerde operatie ‘Market Garden’ kostte in september 1944 duizenden levens. Tijdens deze route volg je deels de Rijn en steek je de…
46,0 km
Liberation route Heumen & Mook
De Liberation Route Europe geeft je een indruk van wat zich in 1944 en 1945 afspeelde in Noord-Brabant en Gelderland. Op bijna 100 locaties liggen veldkeien met informatiepanelen, de zogenaamde luisterplekken. Tijdens deze route fiets…
Milan Knol: "Vrijheid is geen vanzelfsprekendheid..."
“Zou je in het verzet gaan, zou je vluchten of wat zou je doen?”, vraagt Milan Knol zich af in zijn vlog. Stel je voor dat je zelf in Gelderland woonde tijdens de Tweede Wereldoorlog. Je woonplaats ligt onder vuur en Duitse soldaten zetten het land onder water. “Wat had jij gedaan?”, wil Milan graag weten.
Jouw Gelderland Herdenkt gids altijd op zak
- In één app alle actuele activiteiten beschikbaar
- Meerdere belevingsroutes met verhalen langs indrukwekkende historische locaties
- Een overzicht van restaurants, hotels en campings direct bij jou in de buurt
Download nu de gratis app via Google Play of de App Store:
